Global İş-Yaşam Dengesi Şehir Endeksi 2025

Elinizdeki verileri kullanarak, aşırı çalışma, devlet desteği, mevzuat ve yaşanabilirlik konularında şehirlerin yerel nüfusları için sağlıklı bir iş-yaşam dengesini artırmadaki başarılarına göre sıralandığı bir veri elde edilmiştir.

Sıralamaları görün

Üst düzey çalışanların yeni şehirlere taşınmalarında yardımcı olan uzmanlar, en iyi performans gösteren kişilerin genellikle daha akıllıca çalışmaya odaklandığını belirtmişleridir. Zamanın değerini anlarlar ve işlerine fazla zaman ayırmanın iş dışındaki hayatlarını olumsuz etkilediğine inanırlar.

Bu konuyu daha detaylı incelemek amacıyla, hangi şehir sakinlerinin en dengeli iş-yaşam dengesine sahip olduğunu tespit etmek adına bir çalışma yaptık. Bu çalışma, sadece şehirdeki iş yoğunluğunu değil, aynı zamanda bölgenin yaşanabilirliğini, sakinlerinin refahını ve haklarını da kapsamaktadır.

Bu endeks bir şehir yaşanabilirliği endeksi olarak tasarlanmamıştır ve çalışmak için en iyi şehirleri vurgulamak için tasarlanmamıştır; bunun yerine, şehirlerin, iş kaynaklı stresi ve yoğunluğu azaltmaya yardımcı olan yaşam yönlerini iyileştirerek sakinlerinin hayatlarını tatmin etme yeteneklerini ölçmeleri için bir kılavuz olmayı amaçlamaktadır. Çalışmaya başlamak için, yeterli, güvenilir ve ilgili veri kümelerine sahip, dünya çapında talep gören metropollerin kısa bir listesi seçildi. Sonuç olarak, çalışmaya dahil edilmek üzere 75 şehir seçildi. Bunlar, iş fırsatları ve çeşitli yaşam tarzı teklifleri için profesyonelleri ve aileleri çekmeleriyle bilinen şehirlerdi. Bu, sürekli bir endeksin ilk taksitidir. Veriler daha yaygın olarak kullanılabilir hale geldikçe, gelecekteki yinelemelerde daha geniş bir şehir seçimini dahil ederek bu çalışmayı genişletmeyi amaçlıyoruz.

Sonuç, dünya çapında 75 şehrin iş-yaşam dengesini belirleyen 17 faktörün endeksi olup, politikalar ve kentsel altyapı aracılığıyla hem doğrudan hem de dolaylı olarak sağlıklı bir dengeyi teşvik edenleri ödüllendiriyor.

Son sıralama, en yüksekten en düşüğe doğru, bir şehrin iş-yaşam dengesinin sağlığını ortaya koymaktadır. Her bir sütun filtrelenebilir ve her faktörün nasıl değerlendirildiğine dair ayrıntılı metodoloji sayfanın en altında bulunmaktadır.

Bu veriler nasıl yorumlanır

Endeks Sonuçları

Temel Endeks

Puan

İş-Yaşam Ayrımı Endeksi

Puan

Çok Çalış, Çok Eğlen Endeksi

Puan

İş Yoğunluğu

Aşırı Çalışan Nüfus

Sunulan Minimum Tatil Sayısı

Gün

Kullanılan Tatil Sayısı

Gün

Ekonomik Fırsatlar

Puan

Ücretli Ebeveyn İzni

Gün

Bağlantıyı Kesme Hakkı

S=Güçlü, M=Orta, RW=Uzaktan Çalışanlar, W=Zayıf

Şehirsel Yaşanabilirlik

Fiyatların uygunluğu

Puan

Konut

Puan

Mutluluk, Kültür ve Eğlence

Puan

Şehir Güvenliği

Puan

Açık Alanlar

Puan

Hava Kalitesi

Puan

Sağlık ve Zindelik

Puan

Toplum ve Kurumlar

Sağlık Hizmetlerine Erişim ve Kalite

Puan

Ruh Sağlığı Hizmetlerine Erişim

Puan

Kapsayıcılık ve Hoşgörü

Puan

Cinsiyet Farkı Endeksi

Puan

Metodoloji

Küresel İş-Yaşam Dengesi Şehir Endeksi 2025, İş Yoğunluğu, Toplum ve Kurumlar, Şehir Yaşanabilirliği temelinde verileri kullanarak iş-yaşam dengesini en iyi sağlayan şehirleri belirler. Araştırma, dünya çapında en fazla ve en az aşırı çalışılan şehirleri vurgulamak için bir dizi göstergeyi kapsayan uluslararası 75 şehri ele alır.

Şehir Seçimi

Şehir seçimi, veri ulaşılabilirliği ve alaka düzeyi açısından 350 iş gücü piyasasının incelenmesinin ardından dahil edilmek üzere kısa listeye alınan 75 küresel şehirden oluşuyor. 30 önemli ABD şehri ABD İş-Yaşam Dengesi Şehir Endeksi 2025 ’ten seçildi ve liste 45 uluslararası ekonomik merkezle genişletildi.

Veri Toplama

Bu araştırmanın verileri; uluslararası kuruluşlardan, STK raporlarından, açık erişim veri kümelerinden, kamuoyu anketlerinden ve kitle kaynak platformlarından elde edilmiştir. Şehir düzeyindeki eksik veriler belediye istatistik departmanlarından ve basın bültenlerinden toplanan materyallerden tamamlanmıştır.

Faktörler ve Puanlama

Araştırma üç kategoriye ayrıldı: İş Yoğunluğu, Toplum ve Kurumlar, Şehirsel Yaşanabilirlik.

İş Yoğunluğu

Aşırı Çalışan Nüfus (%)
Sunulan Minimum Tatil Sayısı (Gün)
Kullanılan Tatil Sayısı (Gün)
Ekonomik Fırsatlar (Puan)
Ücretli Ebeveyn İzni (Gün)
Bağlantıyı Kesme Hakkı ({{$t('workLifeBalance.category')}})

Şehirsel Yaşanabilirlik

Fiyatların uygunluğu (Puan)
Konut (Puan)
Mutluluk, Kültür ve Eğlence (Puan)
Şehir Güvenliği (Puan)
Açık Alanlar (Puan)
Hava Kalitesi (Puan)
Sağlık ve Zindelik (Puan)

Toplum ve Kurumlar

Sağlık Hizmetlerine Erişim ve Kalite (Puan)
Ruh Sağlığı Hizmetlerine Erişim (Puan)
Kapsayıcılık ve Hoşgörü (Puan)
Cinsiyet Farkı Endeksi (Puan)

Her bir faktörün puanlanmasında bileşen olarak birden fazla gösterge kullanılmıştır. Temel göstergeler önce Z-Puanı normalizasyon prosedürü [z = (x-μ)/σ; μ=gösterge ortalaması; σ=gösterge standart sapması] kullanılarak standartlaştırılmıştır. Nihai puan, bileşen Z-Puanlarının ağırlıklı ortalaması olarak hesaplanmış ve elde edilen puan min-maks normalizasyonu [(değer - min)/(maks-min)*50+50] kullanılarak 50 ile 100 arasındaki bir ölçeğe normalize edilmiştir. Ölçek için 50 taban puanı seçilmiş olup bu minimum puanın analiz edilen altyapıların eksikliğini ifade etmediğini vurgulamak amacıyla belirlenmiştir, zira konum diğer şehirlerin sıralamadaki konumuna göredir.

Endeks Sonuçları

Nihai endeks, normalize edilmiş faktör puanlarının ağırlıklı toplamından hesaplandı ve daha sonra 50 ile 100 arasında bir toplam endeks sunmak üzere normalize edildi.

Temel Endeks (Puan)

Temel endeks hem erkekler hem de kadınlar için şehrin sağlıklı bir çalışma kültürü ve boş zaman faaliyetleri bakımından neler sunduğunu dikkate alan bütünsel bir şehir sıralaması sağlar.

Ancak iş-yaşam dengesinin yorumu farklı bölgeler ve topluluklar arasında değişiklik gösterebilir. Sonuç olarak iş-yaşam dengesine ilişkin iki alternatif bakış açısı sağlanmıştır.

İş-Yaşam Ayrımı Endeksi (Puan)

Yaygın bir bakış açısı; ücret getirisi olmayan işlerde cinsiyet eşitsizliğini hesaba katarak iş-yaşam dengesini profesyonel ve ailevi yükümlülükler arasında belirgin bir ayrım olarak görmektedir. Bu nedenle İş-Yaşam Ayrımı Endeksi tatillere, işverenlerin çalışanlarla mesai saatleri dışında iletişime geçmesini sınırlayan yeni mevzuatlara ve ücretli ebeveyn iznine karşı kültürel saygıyı vurgular.

Çok Çalış, Çok Eğlen Endeksi (Puan)

Buna karşılık kariyerlerinin başındaki genç profesyoneller bu tür faydaları temel olmayan lüksler olarak algılayabilir ve geniş kentsel cazibe merkezlerine sahip şehirlerdeki iş fırsatlarına öncelik verebilirler, böylece "enerji atma" imkanı bulurlar. Bu nedenle Çok Çalış, Çok Eğlen Endeksi ekonomik fırsatlar ve Mutluluk, Kültür ve Eğlence faktörünün özellikle gece hayatı ve restoran bileşenleri açısından yüksek puanı vurgular.

İki alternatif puanlama metodolojisi önemli ölçüde farklı endekslerle sonuçlanır. Çok Çalış, Çok Eğlen Endeksi genç çalışanlar arasında yankı uyandırmak üzere tasarlanmıştır ve dijital teknolojilerin kolaylaştırdığı göçebe bir yaşam tarzını potansiyel olarak somutlaştırır. Tersine, İş-Yaşam Ayrımı Endeksi mesleki yükümlülüklerini ailevi sorumluluklarla dengelemek zorunda olan çalışanlar için daha fazla önem taşıyacaktır.

Ayrıntılı Faktör notları

Aşağıda araştırmadaki her faktörün ayrıntılı açıklamasını ve kullanılan kaynakları bulabilirsiniz:

İş Yoğunluğu

Aşırı Çalışan Nüfus (%)

Her şehir için çalışma haftasında 48 saatten fazla çalışan tam zamanlı çalışanların yüzdesi. Ulusal verilere dayalı olarak, şehir verileri her ülke içinde şehir veri noktalarının yayılımını belirlemek için ortalama haftalık çalışma saati kullanılarak modellenmiştir. Daha yüksek yüzde, o şehirde nüfusun daha büyük bir kısmının fazla mesai yaptığını gösterir.

Kaynaklar: Eurostat, ABD İş Gücü İstatistikleri Bürosu (BLS), Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO)

Sunulan Minimum Tatil Sayısı (Gün)

Bir çalışanın en az bir yıllık hizmetten sonra yasal olarak hak kazandığı ücretli tatil günlerinin minimum sayısı. Veriler tam zamanlı, beş günlük bir çalışma haftası (resmi tatiller hariç) için ulusal düzeyde alındı.

Kaynaklar: Eurostat, Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO), ulusal çalışma departmanları, Thomson Reuters

Kullanılan Tatil Sayısı (Gün)

Tam zamanlı çalışanların tek bir yılda kullandıkları ücretli tatil günlerinin ortalama sayısı.

Kaynaklar: tescilli anket verileri, UBS, ABD Seyahat Birliği

Ekonomik Fırsatlar (Puan)

İstihdam fırsatlarının mevcudiyetini ve beklenen tazminat seviyesini yansıtan bir bileşik metrik. İstihdam fırsatları, belediye istatistik departmanları tarafından 2023 yılında bildirilen işsizlik istatistikleri dikkate alınarak belirlenirken tazminat beklentileri Satın Alma Gücü Paritesi (PPP) temelinde Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYİH) ve ortalama gelirden türetilmiştir. Daha yüksek puanlar, daha düşük işsizlik oranlarına ve yüksek satın alma gücüne sahip şehirleri gösterir.

Kaynaklar: Belediye istatistik ofisleri, ABD İş Gücü İstatistikleri Bürosu (BLS)

Ücretli Ebeveyn İzni (Gün)

Her şehirde çalışanlara yasa gereği tanınan ücretli ebeveyn izni gün sayısı.

Kaynaklar: Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO), Ekonomik İş Birliği ve Kalkınma Örgütü (OECD), yerel yönetim web siteleri

Bağlantıyı Kesme Hakkı ({{$t('workLifeBalance.category')}})

Dijital bağlantının yaygınlaşması ve uzaktan çalışma düzenlemelerine geçişin bir sonucu olarak, çalışanlar genellikle sürekli bağlantıyı sürdürme baskısı yaşarlar. Bu olgu iş-yaşam dengesiyle ilgili endişelere yol açmıştır. Bu soruna yanıt olarak, giderek daha fazla ülke, çalışanların belirlenen çalışma saatlerinden sonra bağlantıyı kesme hakkını tesis etmeyi amaçlayan mevzuatları uygulamaya koymuş veya mevcut mevzuatları açıklığa kavuşturmuştur.

Güçlü - S (Puan: 100):

Açık mevzuatlar tüm çalışanlara, belirlenmiş çalışma saatleri dışında işverenlerden gelen iletişimi ve talepleri reddetme konusunda kesin bir hak tanır. İstisnalar; işverenler ve çalışanlar tarafından karşılıklı olarak kararlaştırılabilir ve bu istisnaların istihdam sözleşmesinde açıkça belirtilmesi gerekir.

Orta - M (Puan: 70):

Düzenleyici önlemler, istihdam sözleşmelerinin çalışanların çalışma saatleri dışında da ulaşılabilirliğini ve fazla mesainin hangi durumlarda geçerli olup olmayacağını ele almasını gerektirecek şekilde açıkça belirler. İskandinav Avrupa ülkelerinde benzer sonuçlara ulaşmak için fiili düzenleme toplu pazarlık yoluyla elde edilir.

Yalnızca Uzaktan Çalışanlar - RW (Puan: 50):

Mevzuat, özellikle uzaktan çalışanlar için açıklığa kavuşturulmuştur ve işverenlerin çalışma saatlerini izleme, dinlenme sürelerine saygı gösterme ve fazla mesaiyi kabul etme süreçlerinin uygulanmasını zorunlu hale getirmiştir.

Zayıf - W (Puan: 10):

Fazla mesai ve dinlenme sürelerine ilişkin hükümlerin ötesinde, mesai saatleri dışında iletişim ve taleplerle ilgili özel bir mevzuat bulunmaz.

Kaynaklar: Hükümet web siteleri

Şehirsel Yaşanabilirlik

Fiyatların uygunluğu (Puan)

Vergi sonrası ortalama hane gelirinin bir oranı olarak aylık yaşam maliyetlerini (kira ve kamu hizmetleri hariç) yansıtan bir puan. Aylık maliyetler arasında bakkaliye, internet bağlantısı, boş zaman aktiviteleri, kıyafetler ve dışarıda yemek yer alır. Daha yüksek puan, bu kesintiler hesaba katıldıktan sonra kalan aylık gelirin daha yüksek seviyede olduğunu gösterir.

Kaynaklar: Ekonomik İş Birliği ve Kalkınma Örgütü (OECD), kitle kaynaklı fiyat karşılaştırma platformları

Konut (Puan)

Vergi sonrası ortalama hane gelirinin bir payı olarak aylık kira ve kamu hizmetlerini yansıtan bir puan. Daha yüksek puan, bu kesintiler hesaba katıldıktan sonra kalan aylık gelirin daha yüksek seviyede olduğunu gösterir.

Kaynaklar: Kiralık ilan siteleri; Ekonomik İş Birliği ve Kalkınma Örgütü (OECD)

Mutluluk, Kültür ve Eğlence (Puan)

Aşağıda ayrıntılı olarak açıklandığı gibi hem “Mutluluk” hem de “Kültür ve Eğlence” faktörlerinin birleşik puanları:

Mutluluk:

Puan, şehir düzeyinde algılanan ortalama mutluluk seviyesini içerir. Şehir düzeyindeki verilerin olmadığı nadir durumlarda ulusal veriler kullanılmıştır. Puan, kişinin kendi hayatıyla ilgili algıladığı mutluluğu ve katılımcının deneyimlediği olumlu ve olumsuz etkilerin derecesini değerlendiren anket yanıtlarından hesaplanmıştır. Daha yüksek puan, kişinin kendisiyle ilgili algıladığı mutluluğun daha yüksek düzeyde olduğunu gösterir.

Kaynaklar: Sürdürülebilir Kalkınma Çözümleri Ağı, Wallethub

Kültür ve Eğlence:

Puan, bir şehirdeki kültürel ve yaşam tarzı tekliflerinin canlılığını ve çeşitliliğini gösterir. Kültürel şehir sıralamalarını, kültürel ve yaratıcı sektörlerde çalışan kişi sayısını ve spor stadyumları, parklar, mağazalar gibi kişi başına düşen rekreasyon alanlarını ve aktivite sayısını birleştirir. Olağanüstü sayıda aktiviteye sahip şehirlere ek puanlar verildi. Altındaki Gece Hayatı ve Restoran göstergeleri, inceleme ve sıralama web sitelerine dayalı kalite puanlarını içerir. Daha yüksek puan, daha fazla kültürel ve boş zaman aktivite teklifi olduğunu gösterir.

Kaynaklar: ABD Ekonomik Analiz Bürosu, Avrupa Komisyonu, TimeOut, Wallethub, OSM, TripAdvisor, Michelin Rehberi

Şehir Güvenliği (Puan)

Bir şehrin çevresel, sosyal ve altyapı güvenliği de dahil olmak üzere bir düzineden fazla temel alandaki güvenlik derecesi. Göstergeler arasında yaralanmalar ve ölümler, ekonomik düzeyde meydana gelen hasar, kamuoyu verileri ve bir yerin belirli tehlikelere karşı kırılganlığıyla ilgili veriler yer alır. Daha yüksek puan daha güvenli şehri gösterir.

Kaynaklar: Germanwatch, Birleşmiş Milletler Uyuşturucu ve Suç Ofisi, Economist İstihbarat Birimi, Eurostat, Afet Risk Yönetimi Bilgi Merkezi, Igarape Enstitüsü, Vision of Humanity, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ)

Açık Alanlar (Puan)

TBir şehrin kentsel yeşil altyapısının yaygınlığı ve erişilebilirliği, sakinlere yakınlığı ve yeşil alana ayrılan arazi yüzdesi dahil olmak üzere belirlenen bir puan. Kamusal açık alanların kullanımını etkileyebilecek hava ve gün ışığı koşullarıyla ilgili veriler de dahil edildi. Buna ortalama sıcaklıklar, yıllık yağmurlu gün sayısı, yıllık güneş saatleri ve bulutsuzluk dahildir.

Yeşil alanlar göstergesine önemli bir ağırlık verilmiştir çünkü elverişli havanın varlığı tek başına bu bölümde iyi bir puan için bir koşul değildir. Veriler şehir düzeyinde toplanmıştır. Daha yüksek puan daha büyük bir kentsel yeşil altyapıyı ve açık hava yaşamı için daha iyi çevresel koşulları yansıtır.

Kaynaklar: ABD Orman Servisi, Kamu Arazileri Vakfı, Ekonomik İş Birliği ve Kalkınma Örgütü (OECD), Avrupa Çevre Ajansı, WeatherSpark

Hava Kalitesi (Puan)

2024 yılı için yıllık ortalama partikül madde (PM2.5/PM10) kirliliğini temsil eden puan. Günlük ortalama veriler tek bir yılın tüm günlerinde alınmıştır ve ortalama kirlilik seviyesi genel puanı temsil etmektedir. Veriler şehir düzeyinde alınmıştır. Daha yüksek puan daha yüksek hava kalitesini yansıtır.

Kaynaklar: Dünya Hava Kalitesi Endeksi (aqicn.org), Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ)

Sağlık ve Zindelik (Puan)

Bir toplumun fiziksel zindeliğinin ve sağlığının genel durumu, nüfusun ortalama beklenen yaşam süresi, hareketsizlik, obezite düzeyleri, kişi başına düşen spor salonu sayısı ve toplam spor salonu sayısı ile temsil edilir. Doğuşta beklenen yaşam süresi için ulusal veriler kullanılırken, ABD şehirleri şehir düzeyindeki verileri kullanır. Yetişkin obezite oranları ve fiziksel hareketsizlik düzeyi ulusal düzeydeki verilerden alınırken, ABD şehirleri ise eyalet düzeyindeki verileri kullanır. Kişi başına düşen spor salonu sayısıyla ilgili veriler şehir düzeyinde alınır. Daha yüksek puan, toplumun fiziksel zindeliğinin ve sağlığının daha iyi olduğunu gösterir.

Kaynaklar: Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi, Opportunity Insights, The State of Childhood Obesity, OpenStreetMaps (OSM) Overpass Turbo API

Toplum ve Kurumlar

Sağlık Hizmetlerine Erişim ve Kalite (Puan)

Bir şehrin sağlık sistemini erişilebilirlik, bakım kalitesi ve memnuniyet temelinde derecelendiren bir puan. Ülke düzeyindeki veriler, erişim ve kalite göstergeleri için Evrensel Sağlık Kapsamı (UHC) endeksinden elde edilirken, ABD şehirleri verileri Sağlık Erişimi ve Kalitesi (HAQ) araştırmasının eyalet düzeyindeki verilerini içerir. Ek veriler, Dünya Sağlık Örgütü ve Avrupa Komisyonu tarafından geliştirilen sağlık hizmetlerine erişim endekslerinden alınmıştır. Memnuniyet anketi sonuçları şehir düzeyinde alınmıştır. Daha yüksek puan, her şehrin sağlık hizmetleri altyapısı için daha iyi erişilebilirlik, bakım kalitesi ve kullanıcı derecelendirmesi olduğunu yansıtır.

Kaynaklar: The Lancet, Avrupa Komisyonu, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ)

Ruh Sağlığı Hizmetlerine Erişim (Puan)

Hükümetlerin ruhsal sağlık sorunları olan bireylere yönelik ruhsal sağlık politikalarının erişilebilirliğini ve etkinliğini yansıtan bir puan. Bu faktör; yönetişim, tedaviye erişim ve tedavi için gerekli ortamla ilgili ulusal verileri kullanır. Ayrıca intihar oranları ve sağlık hizmeti kalitesiyle ilgili şehir düzeyindeki anket verilerini de içerir. Daha yüksek puan, daha etkili ve erişilebilir ruhsal sağlık hizmeti ağını gösterir.

SKaynaklar: EIU, Sağlık ve Ölçüm Değerlendirme Enstitüsü, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), Amerika Ruh Sağlığı, Dartmouth Enstitüsü, yerel istatistik departmanları

Kapsayıcılık ve Hoşgörü (Puan)

Puan; istihdam hakları, mevzuat, sağlık hizmetlerine erişim ve LGBT+ topluluğu için siyasi temsil üzerinde durularak eşitlik ve korumanın kapsamını inceler. Nüfusun LGBT+ olarak tanımlanan yüzdesi de dahil edildi çünkü daha fazla sayıda vatandaşın açıkça bir azınlık olarak tanımlanmaktan rahat hissettiği ortamlar daha hoşgörülü ve destekleyici bir topluluğu gösterir. Daha yüksek puan daha yüksek derecede LGBT+ eşitliğini yansıtır.

Kaynaklar: Spartacus, Gallup, yerel istatistik departmanları

Cinsiyet Farkı Endeksi (Puan)

Puan, Dünya Ekonomik Forumu tarafından hesaplanan Küresel Cinsiyet Farkı Endeksi ile Birleşmiş Milletler tarafından hesaplanan Küresel Eşitsizlik Endeksini birleştirir. Endeksler ekonomik fırsatları, eğitimi, sağlığı ve siyasi liderliği dikkate alır. Endeksin eyalet düzeyindeki versiyonları, ABD için Küresel Eşitsizlik Endeksi metodolojisine göre eyalet düzeyindeki verileri kullanarak hesaplanmıştır.

Kaynaklar: Dünya Ekonomik Forumu (WEF), Birleşmiş Milletler (BM)